ΨΑΛΛΕΙ Η ΧΟΡΩΔΙΑ ΘΡ. ΣΤΑΝΙΤΣΑ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ ΤΟ 1962
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΗΣ ΓΝΗΣΙΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Κυριακή 21 Ιουλίου 2013
Σάββατο 8 Ιουνίου 2013
Παρασκευή 7 Ιουνίου 2013
Τετάρτη 5 Ιουνίου 2013
ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΛ. Α΄ - ΔΟΣΙΘΕΟΣ ΜΟΝΑΧΟΣ
Ένα ελάχιστα γνωστό μάθημα, από έναν αυθεντικό εκφραστή της Παράδοσης!
(Γραφέας του χειρογράφου ο Ματθαίος Βατοπαιδινός)
.jpg)
Σάββατο 18 Μαΐου 2013
Ο ΙΑΚΩΒΟΣ ΝΑΥΠΛΙΩΤΗΣ ΩΣ ΣΗΜΕΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ
Ο Άρχων Πρωτοψάλτης Ιάκωβος Ναυπλιώτης δικαίως αποτελεί σημείο αναφοράς για όσους σέβονται την γνήσια ψαλτική παράδοση.
Είναι ο παλαιότερος και αυθεντικώτερος εκφραστής της ψαλτικής Τέχνης, του οποίου έχουμε ηχογραφήσεις. Όπως αποδεικνύεται και από το παρακάτω διάγραμμα απετέλεσε τον τελευταίο γνήσιο διάδοχο του λεγόμενου Πατριαρχικού Ύφους και συντέλεσε καταλυτικά στην ψαλτική ερμηνεία μεγάλων ψαλτών του Κ΄ αιώνος, όπως του ανυπέρβλητου Κωνσταντίνου Πρίγγου (Άρχων Πρωτοψάλτης), του εκφραστικότατου Αθανασίου Παναγιωτίδη (μαθήτευσε στον Ιάκωβο, αλλά και στους μαθητές του Ραιδεστηνού, Δ. Μπαλαμπάνη και Γ. Πρωγάκη) και άλλων παραδοσιακών ερμηνευτών (Αν. Μιχαηλίδη Α΄ Δομέστικου, Αλ. Μουτάογλου, Δοσιθέου μοναχού κλπ.).
ΚΡΑΤΗΜΑ ΠΕΤΡΟΥ (ΜΑΝΩΛΗΣ ΧΑΤΖΗΜΑΡΚΟΣ - ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΤΑΛΙΑΔΩΡΟΣ)
Χριστός Ανέστη! Παραθέτουμε το υπέροχο κράτημα του Πέτρου - που συνοδεύει το πανέμορφο αργό μελούργημα "Αναστάσεως ημέρα" του Παναγιώτου του Νέου Χρυσάφη - σε καταπληκτική ερμηνεία από δύο μεγάλους πρωτοψάλτες του Κ΄ αιώνος, τον Μανώλη Χατζημάρκο και τον Χαρίλαο Ταλιαδώρο. Η ηχογράφηση έγινε στην Αθήνα τον Φεβρουάριο του 1959 από τον αείμνηστο Κώστα Λαντίκα. Παρατίθεται και το κείμενο από τη Μουσική Συλλογή του Πρωγάκη.
Σάββατο 6 Απριλίου 2013
Η θ΄ ωδή του Ευαγγελισμού
Ποιητής
του Κανόνος του Ευαγγελισμού υπήρξε ο μέγας Μουσουργός και Πατέρας της
Εκκλησίας Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ο πρόκριτος πάντων των μελωδών και ασματογράφων
κατά τον Ιερό Νικόδημο.
Συνέθεσε
τα μεν τροπάρια των α΄, γ΄, δ΄, ε΄, στ΄ και ζ΄ ωδών, κατ' αλφάβητον, τις δε
φράσεις του ειρμού και των τροπαρίων της η΄ωδής επίσης κατ' αλφάβητον ορθώς και
τέλος τις φράσεις του ειρμού και των τροπαρίων της θ΄ ωδής, τις οποίες
παραθέτουμε εδώ μετά συντόμου ερμηνείας, κατ' αλφάβητον αντιστρόφως. Στην θ΄
ωδή μετά τον ειρμό "Ὡς ἐμψύχω Θεοῦ..." ψάλλεται προ του κάθε
τροπαρίου ο στίχος "Εὐαγγελίζου γῆ χαρὰν μεγάλην, αἰνεῖτε οὐρανοὶ Θεοῦ τὴν
δόξαν", ενώ τόσο ο ειρμός, όσο και κάθε τροπάριο κλείνει με την πανηγυρική
φράση "Χαῖρε Κεχαριτωμένη ὁ Κύριος μετά σοῦ".
ᾨδὴ θ'
Η θ' ᾠδή περιέχουσα Ἀκροστιχίδα τὴν κατὰ Ἀλφάβητον ἀντιστρόφως
Ποίημα Ἰωάννου Μοναχοῦ του Δαμασκηνού
Ὡς ἐμψύχω Θεοῦ κιβωτῷ,
ψαυέτω μηδαμῶς χεὶρ ἀμυήτων.
Χείλη δὲ πιστῶν τῇ
Θεοτόκῳ ἀσιγήτως·
Φωνὴν τοῦ Ἀγγέλου ἀναμέλποντα, ἐν
ἀγαλλιάσει βοάτω·
Χαῖρε
Κεχαριτωμένη ὁ Κύριος μετά σοῦ.
Ὑπὲρ ἔννοιαν συλλαβοῦσα Θεόν,
τῆς φύσεως θεσμοὺς ἔλαθες Κόρη.
Σὺ γὰρ ἐν τῷ τίκτειν τὰ μητέρων
διέδρας.
Ῥευστὴ φύσις περ καθεστηκυῖα· ὅθεν ἐπαξίως ἀκούεις·
Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ.
Πῶς πηγάζεις γάλα Παρθένε ἁγνὴ;
Οὐ φέρει ἐξειπεῖν γλῶσσα βροτεία·
Ξένον γὰρ φύσεως ἐπιδείκνυσαι
πρᾶγμα.
Νομίμου γονῆς ὅρους ὑπερβαῖνον·
ὅθεν ἐπαξίως ἀκούεις·
Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ.
Μυστικῶς ταῖς ἱεροτεύκτοις Γραφαῖς,
Λαλεῖται περὶ σοῦ, Μῆτερ Ὑψίστου.
Κλίμακα γὰρ πάλαι Ἰακὼβ σε προτυποῦσαν·
Ἰδὼν ἔφη· Βάσις Θεοῦ αὕτη· ὅθεν ἐπαξίως ἀκούεις·
Χαῖρε κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ.
Θαυμαστὸν τῷ
Ἱεροφάντῃ Μωσεῖ·
Ἡ βάτος καὶ τὸ πῦρ ἔδειξε τέρας.
Ζητῶν δὲ τὸ πέρας εἰς διάβασιν
χρόνου.
Ἐν Κόρῃ ἁγνῇ, ἔφη, κατοπτεύσω·
ᾗ ὡς Θεοτόκῳ λεχθείη·
Χαῖρε κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ.
Δανιὴλ σε
ὄρος καλεῖ νοητόν·
Γεννήτριαν Θεοῦ ὁ Ἡσαΐας·
Βλέπει δὲ ὡς πόκον Γεδεών, ὁ
Δαυῒδ δέ,
Ἁγίασμα φάσκει, πύλην δὲ σε ἄλλος·
ὁ δὲ Γαβριὴλ σοι κραυγάζει·
Χαῖρε κεχαριτωμένη· ὁ Κύριος μετὰ σοῦ
Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης παρατηρεί πως ο Κανόνας εμελουργήθη κατ' αλφάβητον ίσως για να δείξει ο Ασματογράφος πως η εορτή του Ευαγγελισμού είναι αρχή και κεφάλαιο όλων των εορτών, καθώς και τα εικοσιτέσσερα στοιχεία της αλφαβήτου είναι αρχές όλων των γραμμάτων. Συμπληρώνει δε τα εξής:
"Τρία δε αλφάβητα μεταχειρίζεται ο Μελωδός εν τω Κανώνι τούτω, ίσως εις τιμήν της Αγίας Τριάδος, της οποίας ο είς σήμερον συνελήφθη·
έν μεν αλφάβητον εν ταις εξ Ωδαίς του Κανόνος, έν δε εν τη ογδόη, και έν εν τη ενάτη αντίστροφον".
Παραθέτουμε και την ερμηνεία του Αγίου Νικοδήμου στην θ΄ ωδή από το έργο του "Εορτοδρόμιον" (Βενετία 1836) προς κοινή ωφέλεια και δόξαν της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας!
ΠΗΓΕΣ:
Εγγραφή σε:
Σχόλια (Atom)