ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΣΥΝΤΑΚΤΟΥ "ΨΑΛΜΩΔΙΑΣ": ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΘΕΜΑ ΘΑ ΑΝΑΝΕΩΝΕΤΑΙ ΔΙΑΡΚΩΣ.
Ἀνακοίνωσις
Πρὸς ὅλους τοὺς ἐνδιαφερομένους φιλόμουσους ἀκροατάς τε καὶ ψάλτας τοῦ παρόντος ιστολογίου.
Στὴν παροῦσα ἐνότητα θὰ ἀναρτηθοῦν διάφορες Ψαλτικὲς Συνδιαλέξεις μεταξὺ ἐμοῦ καὶ τοῦ γνωστοῦ ἐρευνητοῦ καὶ παραδοσιακοῦ-πατριαρχικοῦ ψάλτου, τῆς Ῥωμαίϊκης Ψαλτικῆς Μουσικῆς Τέχνης, Γεωργίου Κ. Μιχαλάκη.
Τὰ διάφορα μαθήματα τὰ ὁποία ψάλλονται εἰς τὶς ἡχογραφήσεις, ψάλλονται ΜΟΝΟΝ ἀπὸ τὰ παραδεδομένα καὶ ἐγκεκριμένα μουσικὰ κλασικὰ βιβλία ὡς εἶναι τὸ Ἀναστασιματάριον Πέτρου τοῦ Πελοπονησσίου κατὰ τὴν γραφὴν Πέτρου τοῦ Ἑφεσσίου (ἐκδ.1820), οἱ κλασικὲς Μουσικὲς Πανδέκτες κ.τ.λ. σύμφωνα πάντα μὲ τὴν προφορικὴν παράδοσιν τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας.
Οἱ συνδιαλέξεις αὐτὲς ἔγιναν καὶ ἡχογραφήθησαν μέσω skype, καθῶς ὁ Γεώργιος ἐργάζεται ὡς ἰατρὸς εἰς Νοσοκομείον τῆς Γαλλίας καὶ δὲν ὑπάρχει ἡ δυνατότης νὰ τὰ λέμε συχνὰ ἐκ τοῦ σύνεγγυς. Γι'αὐτὸ ὑπάρχουσι καὶ διάφορα ἐλλατώματα.
Tὰ ἐλλατώματα αὐτὰ παρατηροῦνται εἰς τὸ ὅτι ὁ Γεώργιος διαμένει εἰς ἕν μικρὸν δωμάτιο μὲ ἀποτέλεσμα νὰ μὴν ἔχει τὴν ἄνεσιν νὰ ψάλλει, διότι εἰς διπλανὰ διαμερίσματα ἀναπαύονται συνάδελφοί του ἰατροί. Ἐπίσης τὰ μαθήματα τὰ ὁποία λέγομεν δὲν εἶναι προκαθορισμένα, ἀλλὰ τὰ ἀποφασίζομεν ἐκείνη τὴν στιγμήν. Παράλληλα, δὲν ὑπάρχουσιν τονοδότης καὶ ἱσοκρατήματα ὡς ὑποβοηθητικὰ εἰς τὸ ψάλσιμο. Ἐπιπλέον ἡ κακὴ σύνδεσης πολλάκις διακόπτει «βιαίως» τὴν συνομιλίαν μὲ ἀποτέλεσμα νὰ χρειάζεται πάλι νὰ ξανασυνδεθοῦμε. Ἔχοντας ὑπ'ὅψιν του ὁ ἀκροατὴς τὰ ἐν λόγῳ προβλήματα θὰ πρέπει νὰ δείξει ὁρισμένην ἐπιείκιαν καὶ συγκατάβασιν σὲ κάποια σημεία. Ὅταν λοιπὸν γίνουν ἀπὸ μέρους μου οἱ ἀνάλογες ἐπεξεργασίες εἰς τὰ ἡχητικά, θὰ ἀναρτηθοῦν.
Στὶς συνδιαλέξεις αὐτὲς θίγονται διάφορα μουσικὰ ζητήματα, μέσα ἀπὸ τὴν πρακτικὴν κυρίως ἐφαρμογὴν τῆς ψαλτικῆς τέχνης, μὲ γνώμονα πάντοτε τὴν Μουσικὴν Παιδαγωγικὴν τοῦ Ἄρχοντος Πρωτοψάλτου τῆς Μεγάλης Τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας Ἰακώβου Ναυπλιώτου τοῦ Μεγαλοπρεποῦς (1864-1942) , ὅπως αὐτὴν διέσωσε ὁ πρωτοκανόναρχος καὶ μαθητής του Στυλιανὸς Τσολακίδης (+1987) καὶ παρέλαβε μὲ τὴν σειρὰ του ἀπʼαὐτὸν ὁ Γεώργιος Μιχαλάκης.
Δὲν θὰ ἦτο ὑπερβολὴν νὰ ποῦμε ὅτι παρατηροῦμε εἰς αὐτὴν τὴν σειρὰν ἕνα εἶδος «Ἀποστολικῆς Διαδοχῆς». Δηλαδή, ἡ παραδοσιακὴ-πατριαρχικὴ ψαλτικὴ τέχνη μεταδίδεται ἀπὸ τὸν Διδάσκαλον εἰς τὸν μαθητήν, ὁ ὀποίος κάνει ὑπακοὴν καὶ κλίνει αὐχένα εἰς τὸν πρῶτον διὰ νὰ μάθει, καὶ μὲ τὴν σειρὰν τοῦ ὁ μαθητὴς γίνεται διδάσκαλος εἰς κάποιον νέον μαθητὴν κ.ο.κ.
Παρʼὅλο ποὺ γνωρίζουμε ποίος ἀποτελεῖ τὸ πρότυπο τοῦ Ψάλτη, κι αὐτὸς δὲν εἶναι ἄλλος ἀπὸ τὸν Ἰάκωβον, δυστυχῶς εἰς τὴν ἐποχήν μας τὰ πράγματα ἔχουν ἐκτραπεῖ καὶ εἶναι πολλοὶ ἐκείνοι οἱ ὁποίοι ἔχουσιν εἰσάγει στοιχεία ἀλλότρια τῆς Παραδοσιακῆς Μουσικῆς. Θὰ λέγαμε ὅτι τὸ χειρότερο δὲν εἶναι αὐτό, ἀλλὰ τὸ ὅτι αἱ παραχαράξεις αὐτὲς ἐπευλογοῦνται ἀπὸ κλῆρον καὶ λαόν, διατηροῦνται καὶ ἐπεκτείνονται.
Σκοπὸς δικός μας δὲν εἶναι ἡ μὲ ὁποιονδῆποτε τρόπον ἐμπαθῆς κατάκρισις τῶν φαινομένων αὐτῶν οὔτε καὶ ἡ ὅποια «πολεμικὴ» ἐνάντια στὰ πρόσωπα ποὺ ἐκφράζουν τοιοῦτες παραχαράξεις. Ἡ «πολεμική» μας στρέφεται μόνον εἰς τὸ περιεχόμενο καὶ τὴν μέθοδον τῶν διδασκαλιῶν τους.
Ἱδικόν μου κανόνα καὶ στάση ἀποτελεῖ τὸ ἐξής:
Ἀκούωντας διαφόρους ἐκτελεστάς, ὁ Στυλιανὸς Τσολακίδης, πάντοτε συνέχαιρε διὰ τὰ διάφορα ϑετικὰ σημεῖα. Ὡς πρὸς τὰ ἀρνητικά, τὴν κάϑε πιϑανὴν κατάκρισην ἀντικατέστη τό˙ «εἰς τὸ (τᾶδε μουσικὸν ϑέμα) οὐκ ἰσοῦτε τῷ Ἰακώϐῳ». Οὖτως ἐννόει τις ποίαν μουσικὴν πλάνην ἀποφήγειν, ἄνευ ἐκφράσεως προσϐλητικοῦ λόγου.
Ἀπὸ τὴν ἄλλη, ἡ ὅποιαδήποτε ἀπὸ μέρους τῶν «ἀντιπάλων» ἄρνησις διορθώσεως τῶν κακῶς πεπραγμένων, μετὰ ἀπὸ ἐπιστημονικὴν καὶ συστηματικὴν κατάδειξιν αὐτῶν, ἀντιμετωπίζεται ἀπὸ τοὺς παραδοσιακοὺς διδασκάλους μὲ τὸ «μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ» (Τίτ.3-10).
Μετὰ τιμῆς
Ἰωάννης Ἀ. Ἀλεξόπουλος
Ἰωάννης Ἀ. Ἀλεξόπουλος
ΣΥΝΔΙΑΛΕΞΙΣ 1η:
16-12-2012
Στὸ
παῤῥόν συνημμένο ἀρχείο γίνεται λόγος περὶ τῶν διαστημάτων τοῦ τρίτου ἦχου, μέσα
ἀπὸ τὸ Κεκραγάριο, τὸ ἀπολυτίκιον τοῦ ὄρθρου καὶ τὸ ὁμόηχον ἐωθινόν δοξαστικόν,
ὅπως αὐτὰ κατεγράφησαν στὸ Ἀναστασιματάριον Πέτρου τοῦ Ἑφεσσίου.
Στὴν συνέχεια, ἀπὸ τὴν μουσικήν Πανδέκτην τῆς Ἱερᾶς Λειτουργίας, ἀναλύονται ὁρισμένες γραμμές τοῦ ἀργοῦ χερουβικοῦ Γρηγορίου τοῦ Πρωτοψάλτου(σελ.230) εἰς γ΄ ἦχον,καθῶς καί χερουβικόν τοῦ ἰδίου(σελ.235) εἰς ἦχον δ΄ Ἅγια. Ἐπιπροσθέτως, ὁρισμένα μέλη σέ λέγετο, ἀργαί καταβασίαι τῶν Χριστουγέννων κ.α.
Καλὴ ἀκρόαση.
Στὴν συνέχεια, ἀπὸ τὴν μουσικήν Πανδέκτην τῆς Ἱερᾶς Λειτουργίας, ἀναλύονται ὁρισμένες γραμμές τοῦ ἀργοῦ χερουβικοῦ Γρηγορίου τοῦ Πρωτοψάλτου(σελ.230) εἰς γ΄ ἦχον,καθῶς καί χερουβικόν τοῦ ἰδίου(σελ.235) εἰς ἦχον δ΄ Ἅγια. Ἐπιπροσθέτως, ὁρισμένα μέλη σέ λέγετο, ἀργαί καταβασίαι τῶν Χριστουγέννων κ.α.
Καλὴ ἀκρόαση.
ΣΥΝΔΙΑΛΕΞΙΣ 2η:
29-12-2012
Στὸ σημερινὸ ἠχητικὸ, παρουσιάζεται
ἡ χθεσινή μας συνδιάλεξη μὲ τὸν Γεώργιο.
Ὀμιλήσαμε περὶ τοῦ πλαγίου πρῶτου ἦχου καὶ ἐψάλλαμε παραλλαγή καί μέλος τό «Θεός κύριος» καί τό «Τόν συνάναρχον Λόγον», σὲ ἀργὸ καὶ σύντομον μέλος ἀπὸ τὸν Β' τόμο τῆς Μουσικῆς Πανδέκτης(τοῦ ᾳωνά) σελὶς 12. Μπῆκα κὶ ἐγῶ σὲ «τέστ», ἀλλὰ ἐπειδὴ μόλις εἶχα ξυπνήσει ἔκανα ἀρκετά διαστηματικά φάλτσα λόγῳ ξεκούρδιστου εἰσέτι λαιμοῦ. Ἐπίσης ὀμιλήσαμε, ὄπως καὶ σὲ ἄλλα ἠχητικὰ τὰ ὁποία θὰ ἀνέβουν κὶ αὐτὰ σὺν Θεῷ, γιὰ τὴν παραδοσιακὴν φωνητικὴν τοποθέτησιν ἐν τῷ ψάλλειν.
Ὀμιλήσαμε περὶ τοῦ πλαγίου πρῶτου ἦχου καὶ ἐψάλλαμε παραλλαγή καί μέλος τό «Θεός κύριος» καί τό «Τόν συνάναρχον Λόγον», σὲ ἀργὸ καὶ σύντομον μέλος ἀπὸ τὸν Β' τόμο τῆς Μουσικῆς Πανδέκτης(τοῦ ᾳωνά) σελὶς 12. Μπῆκα κὶ ἐγῶ σὲ «τέστ», ἀλλὰ ἐπειδὴ μόλις εἶχα ξυπνήσει ἔκανα ἀρκετά διαστηματικά φάλτσα λόγῳ ξεκούρδιστου εἰσέτι λαιμοῦ. Ἐπίσης ὀμιλήσαμε, ὄπως καὶ σὲ ἄλλα ἠχητικὰ τὰ ὁποία θὰ ἀνέβουν κὶ αὐτὰ σὺν Θεῷ, γιὰ τὴν παραδοσιακὴν φωνητικὴν τοποθέτησιν ἐν τῷ ψάλλειν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου